Coraz więcej mówi się ostatnio o JPK. Skrót ten oznacza Jednolity Plik Kontrolny, czyli zbiór danych utworzony przez systemy informatyczne firmy / przedsiębiorstwa i zawierający informacje o operacjach gospodarczych za dany okres. JPK zawiera dane dotyczące ksiąg rachunkowych, wyciągów bankowych, ewidencje zakupów i sprzedaży VAT, faktur VAT, czy dane z podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Duże podmioty mają obowiązek przekazywania JPK za pomocą środków komunikacji elektronicznej od 1 lipca 2016 roku. W kolejnych latach obowiązek ten zostanie rozszerzony na małe i średnie podmioty oraz na mikro przedsiębiorców (1 lipca 2018), przy czym o dane ewidencjach VAT powinny być przekazywane w formacie JPK przez małe i średnie przedsiębiorstwa od początku 2017 roku a przez mikro przedsiębiorców - od początku 2018 roku. Szczegółowy harmonogram dostępny jest na stronie Ministerstwa Finansów.
Obowiązek przekazywania danych z rejestrów księgowych wprowadzono już wcześniej w innych krajach, jakich jak: Niemcy, Wielka Brytania, Portugalia, Austria, Belgia, Dania, Holandia, Litwa, Luksemburg, Słowenia, czy Szwecja. Efektem wprowadzenia Jednolitego Pliku Kontrolnego ma być skrócenie czasu oraz obniżenie kosztów kontroli skarbowej dla podatników. Administracja zyska w ten sposób narzędzie pozwalające na automatyzację weryfikacji danych podatkowych, pozwalające wykrywać i przeciwdziałać zjawiskom takim jak np. unikanie płacenia podatków i wyłudzenia VAT przez podmioty gospodarcze.
Struktura logiczna postaci elektronicznej JPK opisana jest szczegółowo w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Ministerstwa Finansów. Sposób przesyłania JPK za pomocą środków komunikacji elektronicznej oraz wymagania techniczne dla informatycznych nośników danych określa rozporządzenie ministra finansów z dnia 24 czerwca 2016 roku w sprawie sposobu przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej ksiąg podatkowych oraz wymagań technicznych dla informatycznych nośników danych, na których te księgi mogą być zapisane i przekazywane (DzU z 2016 r., poz. 932).
Jeżeli mały, średni lub mikro przedsiębiorca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów przy użyciu programów komputerowych, wówczas organy podatkowe mogą żądać przekazywania wyciągu z tych ksiąg za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznym nośniku danych. Jeżeli natomiast podatnik prowadzi KPiR w formie papierowej, wówczas organy podatkowe nie mogą żądać przekazywania tych danych w postaci JPK.
Ministerstwo Finansów zapowiedziało, że uruchomi aplikację, która ułatwi firmom wysłanie JPK. Ma to być rozwiązanie doraźne, natomiast docelowo MF chce przygotować profesjonalne narzędzie typu e-Deklaracje. Trwają również prace nad zmianami w systemie uwierzytelniania danych przesyłanych w formie JPK. Aktualnie wymagany jest do tego kwalifikowany podpis cyfrowy. Choć dla dużych i średnich przedsiębiorstw takie uwierzytelniania nie stanowi problemu, o tyle w przypadku małych i mikro przedsiębiorców jest to już spory problem.
